گیج فشار چیست؟

همانطور که میدانید ارتباط امروز جهان با صنعت بسیار با اهمیت می باشد. چون رابطه مستقیم با رفع نیازهای بشر دارد و افراد دنیای صنعت را مسئول و معمار این نیاز ها می دانند. گیج فشار یا Pressure Gage یک دستگاه مخصوص برای کنترل و اندازه گیری فشار می باشد. از گیج های فشار در سیستم های لوله کشی و مخازن برای به دست آوردن مقدار فشار موجود استفاده می شود. این ابزار از نظر ساختاری و تکنولوژیکی به صورت دو نوع عقربه ای و دیجیتالی می باشد که تغییر فشار در محیط مذکور به صورت حرکت عقربه و یا تغییر المان های دیجیتال به اپراتور و مسئول گیج فشار نشان داده می شوند. طبق بررسی ها یکی از قدیمی ترین و ساده ترین نوع روش های اندازه گیری فشار، استفاده از لوله بوردونی می باشد. در واقع این لوله نقش تعیین کننده برای گیج فشار را ایفا می نماید و به وسیله این لوله می توانیم فشار موجود در لوله را تشخیص دهیم. لوله بوردونی در واقع یک لوله منعطف می باشد که با عبور یک سیال فشار وارد بر لوله تغییر می کند و مورد ذکر شده باعث حرکت عقربه فشار می شود. امروزه بنابر نیازهایی که جامعه با آن مواجه است انواع مختلف گیج فشار از نوع ساختاری مانند گیج فشار آنالوگی و گیج فشار دیجیتالی مورد استفاده قرار می گیرد که نشان دهنده ورود تکنولوژی دیجیتال به این عرصه می باشد. از نظر کاربرد هم گیج فشار دارای انواع مختلفی از قبیل گیج فشار برای گاز، گیج فشار برای آب و گیج فشار برای روغن می باشد که در مکان های صنعتی مختلف برای اندازه گیری فشار مواد مختلف به کار می رود با وجود انواع مختلفی از گیج فشار اما کارکرد ( نشان دادن فشار ) و نتیجه گزارش شده دارای تغییرات جزئی و اندکی می باشند. وجود گیج فشار سنج با تکنولوژی بالا این امکان را به ما می دهد که کنترل و دقت نظارتی بیشتری بر روی سیستم زیر نظر خود داشته باشیم. با این تکنولوژی پیشرفته دیگر حتی نیاز به حضور اپراتور در محل بررسی اندازه گیری وجود ندارد. بزرگترین مزیت استفاده از این ابزار در واقع جلوگیری از افزایش ناگهانی فشار در سیستم مورد نظر است. زیرا اگر در یک سیستم، فشار به صورت ناگهانی افزایش یابد این مشکل باعث ترکیدگی لوله ها به صورت عمده و نشتی در سیستم هیدرولیک می گردد. گیج های مذکور معمولا در قسمتی نزدیک به پمپ که در یک سیستم ایجاد کننده اصلی فشار است نصب می گردند. اما می توان از این ابزار در قسمت های دیگر نیز استفاده نمود.

انواع گیج فشار از لحاظ عملکرد

گیج فشار سنج در حالی که انواع مختلفی دارد اما مکانیزم و هدف کارکرد این ابزار ثابت است و در انواع مختلف گیج های فشار سنج هدف کنترل و سنجش فشار می باشد. در این بخش این ابزار را از نوع این که فشار چه موادی را می تواند بررسی نماید مورد بررسی قرار دهیم.

مورد اول گیج فشار گاز، برای اندازه گیری گاز از آن استفاده می شود. برای نشان دادن فشار درون گیج های فشار گاز از مایع آب یا جیوه استفاده می گردد. این فشار سنج به مانند یک دماسنج جیوه ای دارای ستون و درجه بندی می باشد و انواع مختلفی دارد. اگر در این نوع گیج از جیوه استفاده شده باشد به این نوع، گیج فشار گازی جیوه ای می گویند. از این نوع گیج در تجهیزات مختلفی استفاده می شود از جمله  در بالن های هواشناسی برای سنجش ارتفاع از سطح دریا، هواپیما، ماشین آلات ، ماهواره ها، موشک ها و … می توان اشاره نمود.

مورد دوم گیج فشار آب، مانومتری است که درون آن از مایع آب برای اندازه گیری فشار استفاده شده باشد و معمولا برای اندازه گیری فشار پایین و کم مورد استفاده قرار می گیرد و دستگاهی است برای اندازه گیری فشار سیال عبوری از لوله یا فشار وارد بر درون مخزن ها که به دو نوع گیج خشک و گیج روغنی تقسیم می شوند. قیمت گیج روغنی معمولا نسبت به گیج خشک بالاتر است چون در ساخت بدنه گیج روغنی از مواد اولیه بهتری استفاده می شود و در نتیجه کیفیت ساخت بدنه گیج روغنی بالاتر می باشد.

مورد سوم گیج فشار روغن، دستگاهی است که فشار مایع روغن را نمایش می دهد. این گیج ها نیز بر دو نوع روغنی و خشک می باشند. لازم به ذکر است گیج های روغنی دارای دقت بالایی هستند و می توانند ارتعاشاتی که در سیستم مورد نظر دارند را هم خنثی کنند و طراحی آن ها به گونه ای است که دچار خوردگی نیز نمی شوند. گیج روغن دارای دو نوع است که به High و Low تقسیم می شوند. تفاوت دو نوع گیج  High و Low در بازه فشار قابل اندازه گیری آن ها می باشد، در مورد نمونه High این بازه بالاتر از نمونه Low می باشد.

گیج فشار آنالوگ، یک لوله بوردون و یک عقربه روی صفحه می باشد. با عبور سیال از لوله انرژی مکانیکی حاصل به نحوی به عقربه منتقل می شود که این امر باعث نشان داده شدن مقداری تنظیم شده بر روی ای نوع گیج فشار می گردد.

گیج فشار دیجیتال نوعی دستگاه دیجیتال برای اندازه گیری فشار و از سه قابلیت لوله بوردن، مکانیزم دیافراگمی و در موارد کمی از سیستم بیلوز برای نشان دادن فشار استفاده می نماید. تفاوت اصلی این نمونه با مدل عقربه ای در نمایش نتایج به صورت داده های دیجیتال می باشد.