شیر کنترل فشار یا شیر فشار شکن نوع دیگری از شیرآلات مورد استفاده در سیستم هیدرولیک می باشد و مهمترین دلیل کاربرد آن، حفاظت از مدار و پمپ سیستم در مقابل افزایش فشار است. هر نوع و مدل این شیرها، با توجه به نیازی که مدار سیستم دارد، مشخص می شود. نصب این شیرها نیز به سه صورت زیرشیری، سرراهی و بلوکی انجام می شود.

در واقع این نوع شیرها، سیستم هیدرولیک را در مقابل تغییرات ناگهانی که در فشار به وجود می آید، ایمن نگه می دارد. در انواع شیرآلات کنترل فشار، عملکرد مطابق با تعادل بین نیروی فنر و فشار سیال تعیین می شود. فشار سیستم به وسیله این نوع شیرها، محدود شده و یا کاهش و افزایش می یابد.
چگونگی عملکرد شیر کنترل فشار
فشار موجود در سیستم هیدرولیک در اثر مقاومت در مسیر به وجود می آید. انرژی موجود در سیستم هیدرولیک به وسیله محرک اولیه به نام الکتروموتور ایجاد شده و به وسیله آن پمپ به حرکت درمی آید. فشار در سیستم به وسیله مقاومت بار در مقابل جریان پمپ ایجاد می شود. پمپ در این سیستم بایستی این فشار را تحمل کند.

اگر شرایط غیر قابل پیش بینی در این سیستم به وجود بیاید، احتمال آسیب به پمپ وجود دارد. علاوه بر این سایر تجهیزات و اجزای سیستم هیدرولیک نیز در اثر این آسیب، امکان خرابی دارند. این شرایط می تواند عدم فعالیت مدار و به دنبال آن توقف پمپ، توقف سیلندر در موقعیت نادرست و فشار و نیروی بسیار زیاد بر مدار باشد.

بنابراین در این شرایط بایستی از شیر کنترل فشار استفاده کرد تا از سیستم در مقابل هدر رفتن توان و افزایش دما جلوگیری کند. در این صورت ایمنی مدار تا حد بسیار زیادی، ایمن می شود و فشار و جریان در سیستم کنترل می گردد.

هنگام فروش و خرید شیرآلات کنترل فشار بایستی به انواع متنوع آن دقت کرد. انواع این شیرها شامل شیرهای اطمینان ساده و ترکیبی، شیر کاهنده فشار، شیر متعادل کننده، شیر بی بار کننده، شیر ترتیبی و شیر سوئیچ فشاری هستند. هر کدام از این شیرها کاربرد خاص خود و ویژگی های مختلفی دارند و قیمت آنها نیز متفاوت خواهد بود.

در واقع این شیرها بر اساس نوع کاربری خود، مانند شیرهای ترتیبی، شیر بی بار کننده و… نام گذاری می شوند. علاوه بر این، این نوع شیرها به صورت نامحدودی حالت و وضعیت می پذیرند. همه انواع شیرهای کنترل فشار، از نوع دو راهه بوده و در زمان نرمال و غیر فعال خود، یا به صورت بسته کامل و یا به صورت باز کامل هستند.