یکی از انواع شیر که در صنایع مختلف به منظور انتقال هوا از آن استفاده می شود و به وسیله آن می توان مسیر جریان هوا را تغییر داد و یا آن را قطع و وصل نمود، شیر پنوماتیک نام دارد. عملکرد این نوع شیرها به دو صورت دستی و برقی تقسیم بندی می شود.

در نمونه های دستی نیرو به وسیله دست انسان به شیر وارد می شود. اما در نمونه های برقی کنترل و تنظیم شیر به وسیله اتصال جریان الکتریکی به آن انجام می شود. در این نوع پس از اتصال جریان برق به شیر، قسمت بوبین آن خاصیت آهن ربایی پیدا می کند و نیروی لازم برای عملکرد شیر تامین می شود.

برای انتخاب و خرید شیر پنوماتیک مناسب بایستی به قطعات کنترلی آن دقت زیادی داشت. چرا که عدم انتخاب شیر مناسب باعث عملکرد نادرست سیستم پنوماتیک می شود.
انواع شیر پنوماتیک بر اساس نوع عملکرد
خرید و فروش شیرهای پنوماتیک در انواع مختلفی انجام می شود و با توجه به نوع هر شیر قیمت آن نیز مشخص می شود. این نوع شیر بر اساس عملکرد به سه دسته کنترل فشار، کنترل جهت و کنترل جریان تقسیم می شوند.

شیرهای پنوماتیک از نوع کنترل فشار، به منظور تنظیم فشار مخزن سیستم مورد استفاده قرار می گیرند. با کاربرد این نوع شیرها، می توان فشار ثابتی در سیستم پنوماتیک ایجاد کرد. شیرهای کنترل فشار، بدون توجه به نوسانات موجود در سیستم، فشار را در حالت ثابت نگه می دارند.

این نوع شیرها دارای یک فنر بوده که این فنر می تواند بر روی یک فشار خاصی، تنظیم شود. زمانی که فشار از حد مجاز نیروی فنر بیشتر شود، فنر به صورت کامل جمع شده و باقی مانده سیال مورد نظر تخلیه می شود و فشار سیستم کنترل خواهد شد.

شیر پنوماتیک کنترل جهت با باز و بسته شدن گذرگاه، دبی خروجی کنترل می شود. بنابراین جهت و مسیر حرکت میله جک نیز کنترل می شود. شیرهای کنترل جهت به دو دسته تقسیم می شوند که شامل شیرهایی که جریان را یکسو می کنند و شیرهایی جریان را قطع و وصل می کنند، هستند.

شیرهای کنترل جریان نیز نوع دیگری از شیر پنوماتیک بوده که با استفاده از گلویی در آن می توان مسیر عبور هوا را کم و یا زیاد نمود و به طور کلی آن را کنترل کرد. این نوع شیرها بر روی سیلندر سیستم پنوماتیک و دیگر نقاط آن قابل نصب است.